Vijf jaar geleden vertrok Boudewijn Rooseboom naar Brazilië. Het prettige klimaat was een van zijn belangrijkste beweegredenen om zich daar te vestigen. Maar achteraf gezien bleek Brazilië van alle landen waar Rooseboom overwoog naar toe te emigreren, de beste keuze.
Waarom was Brazilië zo’n goede keuze?
‘Het gaat Brazilië economisch echt voor de wind, van een economische crisis hebben we hier nauwelijks iets gemerkt. De populatie groeit en er is een enorm woningtekort. Veel mensen wonen in sloppenwijken, tientallen miljoenen staan in de rij om een normaal huisje te kunnen kopen. De overheid stimuleert dat ook, bijvoorbeeld door hypotheken te verstrekken.’
Is het een gemakkelijk land om in te ondernemen?
‘Ik vond werken in Nederland nogal saai, niet spannend genoeg. Door de relatieve chaos hier heb je veel meer ruimte om creatief te zijn en je eigen plan te trekken. Maar het kan soms ook erg frustrerend zijn. Je moet veel meer dingen doen om zaken geregeld te krijgen. Als je in Nederland naar een overheidsinstantie belt, krijg je vaak direct iemand aan de lijn die antwoord kan geven op jouw vraag. Hier nemen ze de telefoon niet op, het nummer werkt niet, of de hele telefoonlijn ligt er uit. En als je dan iemand te pakken krijgt, blijkt dat niet de persoon te zijn die je kan helpen. Over iedere stap die je zet, doe je veel langer.’
Hoe gaat u daar mee om?
‘Hoe frustrerend het ook is, je moet het gewoon van je af lachen en doorgaan. Brazilië is geen land voor snel geld verdienen, je moet echt geduld hebben om hier iets te bereiken. Ook financieel moet je een lange adem hebben. Ik zie hier best veel mensen komen met allerlei plannen die dan toch weer aftaaien. Je komt veel gesloten deuren tegen. Die zul je moeten opentrappen.’
Hoe bedoelt u dat?
‘Er is veel bureaucratie. We zijn bijvoorbeeld momenteel bezig met een investeringstraject vanuit Nederland, waarbij er geld binnenkomt via de centrale bank van Brazilië. Om daarmee zaken te kunnen doen, moet je aan heel veel voorwaarden en regeltjes voldoen. Dachten we dat we zover waren, kregen we nóg een lijst met allerlei eisen, waaraan we niet volledig voldeden. Wij stonden meteen met die lijst bij onze accountmanager op de stoep. Die streepte van alles weg en loste het met een telefoontje op. Zo doen Brazilianen dat.’
Leidt dat niet snel tot corruptie?
‘We weten dat er corruptie is, maar we zullen nooit zelf iets onder de tafel betalen. Dat is een geraffineerd spelletje dat wij gewoon niet kunnen en willen spelen. Je begeeft je dan op heel glad ijs. Maar ik vraag me wel regelmatig af waar al het geld dat wij betalen voor licenties en dergelijke heen gaat. Als we overleg hebben met de overheidsbank die hypotheken verstrekt, blijken er ineens allerlei instanties aan tafel te zitten die er ook iets aan willen verdienen. Dat noem ik geen corruptie, eerder inefficiënte geldverdeling.’
Wat is een belangrijke les die u heeft geleerd?
‘In de Braziliaanse economie draait het erom wie je kent. Maar het winnen van vertrouwen is heel erg moeilijk. Een Braziliaan vertrouwt eigenlijk niemand, alleen zijn eigen familie. Het duurt jaren voordat je een goede relatie hebt opgebouwd.’
